ತುಲು ಬಾಸೆಡ್ ರಡ್ಡೇ ಕಾಲ ಪನ್ಪೆರ್. ಅವು ಅರಗಲ ಬೊಕ್ಕ ಮರಿಯಲ.ಮುಲ್ಪ ಕಾಲ ಪಂಡ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ ಪನ್ಪಿ ಲೆಕೊ ಸೆಕೆಗಾಲ,ಮಳೆಗಾಲ,ಚಳಿಗಾಲ ಪಂದ್ ಅತ್ತ್. ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆ ಕಾಲೊಡು ಮೂಲು ಬರ್ಸ ಬರ್ರೆಗ್ ಆ ಕಾಲ ಈ ಕಾಲ ಪಂದ್ ಇತ್ತಿಜಿ. ವರ್ಸದ 7-8 ತಿಂಗೊಲುಲಾ ಬರ್ಸ ಬೂರೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.3-4 ತಿಂಗೊಲು ಕಡೆಕ್ಕ್ ಬರ್ಸ ಕಮ್ಮಿ ಆವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.
“ಮರಿಯಲ” ಸಬ್ದೊಡು “ಮಾರ್” ಬೊಕ್ಕ “ಅಲ” ಪನ್ಪಿ ರಡ್ಡ್ ಸಬ್ದೊಲು ಸೇರ್ದ್ ಉಂಡು. ಮಾರ್ ಪಂಡ ಮನ್ನ್ , ನೀರ್, ಕಜವು ,ಇರೆ,ಕಸ,ಕಡ್ಡಿ,ಕುರೆ ಇಂಚ ಮಾತ ಒಟ್ಟಾದ್ ಸೇರ್ದಿನ ಜಾಗ್.ಕೆಸರ್ದ,ಮಡ್ಡ್, ಮಡ್ಡಿದ ಪ್ರದೇಸ. ಉದಾರ್ಮೆಗ್ ಅರ್ಕಂಜಿದ ಮಾರ್ ಪಂದ್ ಪನ್ಪ.ಕುರ್ತೆಲ್ ಜಾಗ.ಬೊಕ್ಕದ ಕಾಲೊಡು ಈ ಪ್ರದೇಸೊನು ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ “ಕೊಳ” ಪಂತೆರ್. ಪಂಡ ಕೊಳಕು ಪ್ರದೇಶ.ಉಂದೇ “ಮಾರ್” ಜಾಗೆನ್ ಮೂಲ ತುಲುವೆರ್ “ಪಟ್ಲ”ಪಂದ್ಲಾ ಪುದರ್ ದೀತೆರ್. ಪಟ್ಟ್ ದ ಅಲ(ನೀರ್)ನೇ ಪಟ್ಲ ಪಂತೆರ್. ತೆಲುಪುಡು ಇತ್ತಿನ ಅಲತ್ತ ಪಟ್ಟ್ ನ್ “ಪಲ್ಲ” ಪಂತೆರ್.ಉಂದೇ ಪಲ್ಲೊಲು ಒರ್ಮೆಲಾ ಕೊಡಿ ಕಡೆಲಾ ತೋಜಿಂಡ ಅವೆನ್ “ಪಟ್ಲ” ಪಂತೆರ್. ಉದಾರ್ಮೆಗ್ ತಬುರ್ದ(ಉರಿತ್ತ) ಪಟ್ಟ್. ಮಾರ್ ಪಂಡ ಪಟ್ಲ ,ಕೊಳ ಆಪುಂಡು. ಅಲ ಪಂಡ ನೀರ್.ಮಾರ್,ಅಲ ಪದೊಕುಲೆನ್ ಸೇರ್ಸಾದ್ ಮಾರ್ ಅಲ ಪಂಡೆರ್.ತುಲು ಬಾಸೆಡ್ ಸಬ್ದೊಲೆನ ಕಡೆಟ್ಟ್ “ಗೆ” ,”ಯ” ಅಕ್ಷರೊಲೆನ್ ಸೇರಾವುನ ಉಂಡು.ಉದಾ: ಓಲು-ಓಲುಗೆ, ಓಲು-ಓಲುಯ ಇಂಚ.ಅಂಚೆನೆ ಮುಲ್ಪ
ಮಾರ್-ಮಾರ್ ಯ ಪಂತೆರ್.ಕಡೆಕ್ಕ್ ಮಾರ್ +ಅಲ “ಮರಿಯಲ” ಆತ್ಂಡ್.ಕುಡ್ಲದ ಕೊಡಿ ಅಲ ಬೈಲ್ ಕೊಡಿಯಲ ಬೈಲ್ ಆಯಿ ಲೆಕೊ.
ಒಡೆ ಮುಟ್ಟ ಮಾರ್ ಡ್ ಅಲ|ನೀರ್ ತೋಜುಂಡಾ ಆ ಕಾಲನೇ ಮಾರ್ ಅಲ ಮರಿಯಲ. ಮಾರ್ ದ ಜಾಗೆದ ನೀರ್ ಆಜಿದ್ ,ಆರ್ ದ್,ನುಂಗುದು ಪುಡಾದ್ ಪೋಪುಂಡಾ ಆ ಕಾಲನೇ ಅರಗಲ|ಅರೆಗಲ.
“ಅರಗಲ”ಸಬ್ದೊಡು “ಅರಗ್”ಬೊಕ್ಕ “ಅಲ” ಪನ್ಪುನ ರಡ್ಡ್ ಪದೊಕುಲು ತೋಜುಂಡು.ಅರಗ್ ಪಂಡ ಜೀರ್ನ, ಕರವುನು,ಆಜುನು, ಆರ್ದ್ ಪೋಪುನು, ಕಾಲಿ ಆದ್ ಪೋಪುನು ಪನ್ಪಿನ ಅರ್ತೊಲು. ಪಂಡ ಮಾರ್ ಜಾಗೆದ ಅಲ|ನೀರ್ ನುಂಗುದು ಮನ್ನ್ ಗಟ್ಟಿ ಆದ್ ಪುಡಾದ್ ಬಲಕ್ಕ ಬಲಕ್ಕ ಲಕ್ಕರೆ ಸುರು ಆಪುಂಡು. ನೀರ್ದ ಪಸೆನೆ ಇಪ್ಪುಜಿ.ಅವ್ವೇ ಅರಗಲ. ಬರ್ಸ ಬರಿಯರೆ ಸುರು ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಮಾರ್ ಡ್ ನೀರ್ ಪತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ದಿಂಜಿ ಬೊಕ್ಕ ಮರಿಯಲ ಸುರು ಆಪುಂಡು.
ಮೂಲ ತುಲುವ ನಿವಾಸಿಲು ತುಲುಕಾಡ್ಡ್ ವಾಸ ಮಲ್ತೊಂದು ಇಪ್ಪುನಗನೇ ಈ ಮರಿಯಲ – ಅರಗಲ ಪನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ದೀತೆರ್. ನಮ ಇತ್ತೆ ಕೊಳಕ್ಕೆ ಕಂಡ ಪನ್ಪುನವು ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು “ಮಾರ್”ಪ್ರದೇಸನೇ ಆದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅವ್ವೇ ಪುದರ್ ಇತ್ತೆಲಾ ಕೆಲವು ಕರೆಕ್ಕ್, ಊರುಗು,ಕಂಡೊಗು ಉಂಡು. ಪೊಸ ಮಾರ್,ಮಾರ್ ನಾಡ್, ಐಟ್ಟೆ ಮಾರ್ ಪುದರೇ ಕಟ್ಟೆಮಾರ್, ಪಲ್ಲ ಮಾರ್ ಪಲಿಮಾರ್,ಭಂಡಾರಿ ಮಾರ್, ಕೊಲ್ಲಿ ಮಾರ್,ಕೋಡಿ ಮಾರ್ ಇಂಚ ಇಂಚ.
ಮಾರ್ ಪ್ರದೇಸೊಲು ಮಾತೊ ತಗ್ಗುಡು ಉಪ್ಪುನವು.ಆ ಕಾಲೊಡು ಸರಿ ಆಯಿನ ತೋಡು ದಾಂತೆ ನೀರ್ ಉಂತುದು ದಿಂಜಿದ್ ನಿಲಿಕೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ತಗ್ಗ್ ಜಾಗ ನಾಡೊಂದು ನಾಡೊಂದು ಜತ್ತೊಂದು ಕಡಲ್ ಸೇರೊಂದು ಇತ್ತಿನ ಕಾಲ ಅವು ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್.ಮಾರ್ ಜಾಗೆಡ್ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಲು ಬರ್ಸ ಕಮ್ಮಿ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಮಾರ್ ಜಾಗೆಡ್ ಅಮರೆ ದೀದ್ ಒಂಜಿ ಬುಲೆ ದೆತ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.ಅಮರೆ ಪಂಡ ಶಾಶ್ವತ ಪುನಿ ಅತ್ತ್.ಅವೆನ್ ಬೊಲ್ಲ ಮರಪ್ಪುನ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುಂಡು.ಅಪಗ ಅಮರೆ ಮರೆ ಆವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅವ್ವೇ ಅಮರೆ. “ಮಾರ್” ಸಬ್ದೊಡು ಪುಟ್ಟಿನವೇ ಅಮರೆ, ತಿಮರೆ, ತಿಮಾರ್ ತುಲು ಸಬ್ದೊಲು.
ಮೂಲ ತುಲುವೆರ್ ತಗ್ಗುದ ಪಂಡ ಮಾರ್ ಜಾಗೆದ ಮಿತ್ತ ಪ್ರದೇಸೊನು “ಕುಮೆರ್”ಪಂತೆರ್. ಈ ಕುಮೇರ್ ಪದೊಟ್ಟು ಕುತ್ತ, (ಎಪ್ಪರ)ಮನ್ನ್ , ಬೊಕ್ಕ ಏರೊಡು (ಹತ್ತ ಬೇಕು) ಸಬ್ದೊಲೆನ್ ಜೋಡಿಸದೆರ್.
ತುಲುನಾಡ್ಗ್ ಪಾಂಡ್ಯೆರೆನಕುಲು ಬರ್ಪೆರ್.ಅಕುಲು ಮಾರ್,ಪಟ್ಲ ಪ್ರದೇಸೊನು “ಕೊಳ”ಪಂದ್ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ ಲೆತ್ತೆರ್. ಅವ್ವೇ ಮಾತ ಕೊಳ ಪ್ರದೇಸೊಡು ತೋಡು ಮಲ್ತ್ ಪಟ್ಲದ ನೀರ್ನ್ ತೋಡುಗು ಜಪುಡದ್ “ಕೊಳ”ಕ್ಕೆ ಕಂಡೊಲೆನ್ ಮಲ್ತೆರ್.ಬಯಲ್ದ ಲೆಕೊ ತೋಜಿ ಬತ್ತ್ಂಡ್.ಬಯಲು ಪದನೇ “ಬೈಲ್” ಆಂಡ್.ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಲು ಲೆಯಿದಿನ ಕುಮೇರ್ ಜಾಗೆಡ್ ಮೆಟ್ಟಿಲು ತರ ಕಂಡೊಲೆನ್ ಕಡ್ತ್ ಮಲ್ತೆರ್.”ಮಜಲ್”ಕಂಡ ಪಂಡೆರ್. ಐಡ್ದ್ ಮಿತ್ತ್ ಬೆಟ್ಟದ ಜಾಗೆ ಪಂದ್ ಕಂಡ ಮಲ್ತ್ “ಬೊಟ್ಟು”ಕಂಡ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೆರ್. ಆನಿದ ಕುಮೇರ್ದ ಜಾಗೆಡ್ ಮಜಲ್,ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಲೆನ್ ಮಲ್ತ್ ಕುತ್ತ ಕೊಡಿಟ್ ಒರಿನ ಜಾಗೆನ್ ಇತ್ತೆ ಕುಮೇರ್, ಕುಮ್ಕಿ ಪಂದ್ ತುಲುವೆರ್ ಲೆತ್ತೊಂದು ಉಲ್ಲೆರ್.
ಐ.ಕೆ.ಗೋವಿಂದ ಭಂಡಾರಿ, ಕಾರ್ಲ
(ನಿವೃತ್ತ ವಿಜಯಾಬ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್)
