ತುಲುನಾಡ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆದ ಒಂಜೊಂಜಿ ಸಬ್ದೊಲೆನ್ ಕೈಕ್ ದೆತೊನುಂಡ ಐಟ್ ಒಂಜಾತ್ ಅರ್ತೊದ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಬ್ದೊಲು ತಿಕ್ಕುಂಡು.ಕೈಕ್ ದೆತೊನ್ಯ ಸಬ್ದೊದ ಉಲಾಯಿ ಪೋದು ನಾಡ್ಂಡ ಒಂಜಿ ಕತೆನೇ ಬರೆಯೊಲಿ.ಇತ್ತೆ ಎಂಕ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಆ ಸಬ್ದೊಲೆನ ಪುದರ್ “ಉಗ್ಗೆಲ್”ಬೊಕ್ಕ”ಗುವೆಲ್”.ಉಗ್ಗೆಲ್ ಅತ್ತುಡ ಗುವೆಲ್ ಪಂಡ ಮಾತೆರೆಗ್ಲಾ ಅರ್ತ ಆಪುನ ಪುದರುಲು.ಅವು ಪರ್ಪಿ ನೀರ್ದ ಇಲ್ಲ್ ಅತ್ತುಡ ಕಟ್ ದೀತಿನ ಅಲ (ನೀರ್).
ಉಗ್ಗೆಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಗುವೆಲ್ ಪನ್ಪಿ ರಡ್ಡ್ ಪುದರ್ಡ್ ದಾಯೆ ಲೆತ್ತೆರ್ ಪನ್ಪುನ ಪ್ರಸ್ನೆ ಇತ್ತೆ.ಒಂಜೇ ಪುದರ್ಡ್ ಲೆತ್ತ್ಂಡ ಆಪುಜಾ ಪನ್ಪುನ ಪ್ರಸ್ನೆಲಾ ಬರ್ಪುಂಡು.ಒವ್ವೇ ದರ್ಮ ದಾಂತಿನ ಕಾಲ ಅವು.ಮುಲ್ತ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಲು ಆನಿ ಸರಿ ಆಯಿನ ಪುದರ್ನೇ ದೀದ್ ಲೆಯಿದ್ದೆರ್.ಅರ್ತ ದಿಂಜಿ ಪುದರ್ನೇ ಅಚ್ಚಿ ಮೈತ್ ದೀತೆರ್. ಉಗ್ಗೆಲ್ ಗುವೆಲ್ ನೆಟ್ಟ್ ರಡ್ಡ್ ಐಟ್ಲಾ ಇಪ್ಪುನು ನೀರೆ.ಆಂಡ ನೆಕ್ಲೆನ್ ತೋಡುನ ಜಾಗೆದ ರೀತಿಡ್ ಪರಕ್ ಉಂಡು.
ಆ ಕಾಲೊಡು ಇತ್ತೆದ ಲೆಕೊ ಕಂಡೊಲು ಇತ್ತಿಜಿ.ಕೊಡಿ ಕಡೆಲಾ ಪಟ್ಲ ಮಾರ್ ಜಾಗೆಲು.ಮರಿಯಲೊಡು ಕಂಡಾಪಟ್ಟೆ ಬೊಲ್ಲ ಬರ್ಸ.ಸರಿ ಆಯಿನ ತೋಡು ದಾಂತೆ ನೀರ್ ಜಾರಂದೆ ಪಟ್ಲಡ್ ದಿಂಜೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಂಚಾದ್ ಮುಲ್ತ ಮೂಲ ಜನಕುಲು ಪಟ್ಲದ ಕೈತಾಲ್ಡ್ ವಾಸ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತಿಜೆರ್.ಎತ್ತರದ ಜಾಗೆಡ್ ಬದುಕೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.ಮರಿಯಲ ಕಡತಿ ಬೊಕ್ಕ ಪಟ್ಲದ ನೀರ್ ಕಡಮೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಅಮರೆ ದೀದ್ ಒಂಜಿ ಬುಲೆ ದೆತ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.ಇಲ್ಲ್ ಎತ್ತರದ ಜಾಗೆಡ್ ಇತ್ತಿನೈಡ್ದಾವರ ಪರ್ಪುನ ನೀರ್ದ ಬಙ ಬಾರಿ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಪಟ್ಲದ ಕೈತಾಲ್ಡ್ ಇತ್ತಿನ ಪಲ್ಲ ,ಗುರಿ,ಕೆದುಡ್ದು ಪರ್ಪಿ ನೀರ್ ಕೊನೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.ಮರಿಯಲೊಡು ಉಂದು ಮಾತೊ ಬೊಲ್ಲೊಡು ಮುರ್ಕೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅರಗಲೊಡು ಉಂದೆನ್ ಮಾತೊ ಸುಬ್ರ ಮಲ್ಪುನ ಮಲ್ಲ ಬೇಲೆನೇ ಆವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಅತ್ತಂದೆ ಅರಗಲದ ಅಕೇರಿಗ್ ನೀರ್ ಮಾತ ಬಚ್ಚಿದ್ ಆಜಿದ್ ಪೋವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಪರ್ಪುನ ನೀರ್ಗ್ ಬುಲಿಪುನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇಪ್ಪುಂಡು.
ಇಂಚ ಇಪ್ಪುನಗ ಬಾರಿ ಯೋಚನೆ ಮಲ್ತ್ ಒಂಜಿ ಎಡ್ಡೆ ಯೋಜನೆ ಕನಪ್ಪೆರ್.ಐಕ್ ಬೋಡ್ತಿನ ಜಾಗೆ ನಾಡುವೆರ್.ಅಕ್ಲೆಗ್ ತಿಕ್ಕಿನ ಜಾಗೆನೇ ಉಜೆಪಟ್ಟ್ ಜಾಗ.ಉರ್ಗೆಲ್ ಜಾಗ.ಈ ಜಾಗುಲೆಡ್ ಪದ್ರಾಡ್ ತಿಂಗೊಲುಲಾ ನೀರ್ ಇಪ್ಪುಂಡು ಪಂದ್ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಖಾತ್ರಿ ಇಪ್ಪುಂಡು.ಈ ಜಾಗ ಪಟ್ಲದ ಬರಿಟ್ಟೇ ಇಪ್ಪುಂಡು.ನೆಲ ತೂವರೆ ಉಗ್ಗುದು ಒಂತೆ ದಿಡ್ಪೆ ಪಂಡ ಚೂರು ಎತ್ತರೊಡು ಇಪ್ಪುಂಡು.ನೆತ್ತ ಉಲಾಯಿ ಒಸರ್ ಇಪ್ಪುಂಡು.ತೂವರೆ ನೀರ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಜಿ. ಆಂಡ ನೀರ್ ಊಜೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು.ಇಡ್ಲಿ ದೋಸೆದ ಬಂದ ಉರ್ಗುನ ಲೆಕೊ ಆ ನೆಲ ಜಾಗ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು.ಉರ್ಗೆಲ್ ಜಾಗನೇ “ಉಗ್ಗೆಲ್” ಪಂಡೆರ್. “ಉಗ್ಗೆಲ್” ಪದೊಟ್ಟು “ಉಗ್ಗು” ಬೊಕ್ಕ “ಅಲ” ಪನ್ಪಿ ರಡ್ಡ್ ಸಬ್ದೊಲು ಉಂಡು.ಉಗ್ಗು ಪಂಡ ಉಬ್ಬು ಉಬ್ಬೆರ್ ಜಾಗೆ.ಅಲ ಪಂಡ ಆ ಜಾಗೆದ ನೀರ್ ಆದುಂಡು.ಉಗ್ಗೆಲ್ ಪಂಡ ಉಬ್ಬೆರ್ ನೆಲ ಜಾಗೆಡ್ ನೀರ್ದ ಇಲ್ಲ್.”ಉಗ್ಗ ಉನ್ಕ”.ಮುಲ್ಪ “ಉಗ್ಗ”ಪಂಡ ಉಬ್ಬುನ ಬಂಜಿದ ಇಲ್ಲ್ .ಅತ್ತುಡ ಬಂಜಿದ ಜಾಗೆ.ಉಗ್ಗು ಅಲ ಉಗ್ಗುಲ ಪಂಡೆರ್.ಉಗ್ಗ ಅಲ ಉಗ್ಗಲ “ಉಗ್ಗೆಲ್” ಪಂಡೆರ್.
ಉಗ್ಗೆದ ಉಜೆ ನೀರ್ ಪರೊಂದು ಇಪ್ಪುವೆರ್.ಏರ್ದ ಗುಡ್ಡೆಡ್ದ್ ಜತ್ತುದು ತಲೊಟ್ಟು ಇತ್ತಿನ ಪಟ್ಲ ಜಾಗೆಡ್ದ್ ನೀರ್ ಪತೊಂದು ಗುಡ್ಡೆ ಏರುನ ಬೇಲೆ ಬಾರಿ ಬಙ ಆಪುಂಡು.ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಅಕ್ಲೆಗ್ ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತಿನಿ ಗುಡ್ಡೆ ಕಾಡುಲೆಡ್ ಇಪ್ಪುನ “ಗುವೆ”ಕುಲು.ಗುವೆ ಪಂಡ ಗುಹೆ ಅತ್ತುಡ ಗವಿ.ಗುವೆಕ್ಕ್ ಜತ್ತೆರ್. ಗುವೆಟ್ಟ್ ನಡತೆರ್.ಮುರಕಲ್ಲ್,ಪಾದೆಕಲ್ಲ್ ತೂಯೆರ್.ಈ ಕಲ್ಲುದ ಸಂದಿಡ್ ಒಸರ್ ಪೀಂಕುನ ತೂಪೆರ್.ಒಸರ್ ಊಜುನ ತೋಜುಂಡು.ಸುಬ್ರವಾಯಿನ ನೀರ್ ತೂಪೆರ್.ನೀರ್ ಪರ್ಪೆರ್.ಉಗ್ಗೆಲ್ದ ನೀರ್ ಪರೊಂದು ಇತ್ತಿನ ತುಲುವ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಲೆಗ್ ಕುಸಿ ಕುಸಿ ಆಪುಂಡು.ಕುಸಿಟ್ಟ್ ಲಾಗಿಬೆರ್. ಗುವೆ ತೂದು ಗುವೆತ್ತ ರೂಪೊಡು ಗರ್ತ್ ತೋಡುಬೆರ್.ನೀರ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು.ಅಲ ಅಲಾ ಪಂಡೆರ್.ಗುವೆ ಅಲ ಪಂದ್ ಲೆತ್ತೆರ್.ದುಂಬುಗು ಎಲ್ಯ ಮಲ್ತ್ ‘ಗುವೆಲ’ ಗುವೆಲ್” ಪಂಡೆರ್.ಮುಲ್ಪ “ಗುವೆ” ಬೊಕ್ಕ “ಅಲ”ಸಬ್ದೊಲು ಸೇರ್ದ್ “ಗುವೆಲ್” ಆತ್ಂಡ್.ಗುವೆ ಪಂಡ ಗುಹೆ.ಅಲ ಪಂಡ ನೀರ್.
ತುಲುನಾಡ್ಗ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ದಮ್ಮದ ಜನಕುಲು ಬರ್ಪೆರ್.ಮುಲ್ಪದ ಮಾರ್ ಪಟ್ಲ ಜಾಗೆನ್ ಕನ್ನಡ ಬಾಸೆಡ್ “ಕೊಳ” ಪಂಡೆರ್.ಈ ಮಾತ ಕೊಳ ಜಾಗೆಡ್ “ಕೊಳ”ಕ್ಕೆ ಕಂಡ ಮಲ್ತೆರ್.ಮಜಲ್,ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಲೆನ್ ಕಡ್ತ್ ಗರ್ತ್ ಮಲ್ತೆರ್.ಸ್ವಂತ ಅಕುಲೇ ಜನ ಮಲ್ತ್ ಬೆನ್ಪುನ ಯೋಚನೆ ಮಲ್ತೆರ್.ಆಂಡ ಮುಲ್ಪದ ಮುರ್ಗ ಪಕ್ಕಿಲೆನ ಉಪದ್ರೊಡು ನಸ್ಟೊಡು ಬೂರುಬೆರ್. ಕಡೆಕ್ಕ್ ಕಂಡೊಲೆನ್ “ಗುತ್ತಿಗೆ”ಗ್ ಕೊರ್ಪೆರ್.ಎಂಕುಲು”ಗುತ್ತು”ದಕುಲು ಪನ್ಪಿ ಪೊಸ ಸಬ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆಗ್ ಸೇರುಂಡು.ಅಕುಲು ರಾಜೆರ್ ಆದ್ ಮೆರೆಪ್ಪೆರ್.
ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಬೊಕ್ಕದ ಕಾಲೊಡು ಕೊಡಿಕಡೆಲಾ ಉಗ್ಗೆಲ್,ಗುವೆಲ್ ತೋಡುವೆರ್.ಮೂಲದ ತುಲು ಬಾಸೆದ ಸಬ್ದೊಲೆನ್ ಒರ್ತೆರ್.ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಕೊಲಕ್ಕೆ,ಬೈಲ್ ಕಂಡೊಲು ಎಚ್ಚ ಇತ್ತಿನಲ್ಪ ಜನಕುಲು ಉಗ್ಗೆಲ್ ಪಂದೇ ಲೆತೊಂದು ಬತ್ತೆರ್.ಮಜಲ್,ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಲು ಇತ್ತಿನಲ್ಪ ಎಚ್ಚಾದ್ ಗುವೆಲ್ ಪಂದೇ ಲೆತ್ತೆರ್.ಇತ್ತೆ ಮಾತ ಮುಡಾಯಿದಕುಲು ಎಚ್ಚಾದ್ “ಉಗ್ಗೆಲ್” ಪಂದೇ ಪನ್ಪೆರ್.ಪಡ್ಡಾಯಿದಕುಲು “ಗುವೆಲ್”ಪಂದೇ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.ಗುವೆತ್ತ ಉಲಾಯಿ ಇತ್ತಿನ ಗನ ಗಟ್ಟಿದ ಪಾದೆ ಕಲ್ಲ್,ಮುರಕಲ್ಲ್ ತೂದು ಉಗ್ಗೆಲ್,ಗುವೆಲ್ ಜರಿಯಂದಿ ಲೆಕೊ ಗಟ್ಟಿಡ್ ಉಂತರೆ ಈ ಕಲ್ಲುಲೆಡ್ ಕಟೊಂದು ಬತ್ತೆರ್.
ಉಗ್ಗೆಲ್ ತೋಡುನಾಗ ಉರ್ಗೆಲ್ ಜಾಗೆದ ಉಜೆ ನೀರ್ ಬಚ್ಚದ್ ಬಚ್ಚದ್ ತೋಡುನು.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಉಂದೆನ್ ನೀರ್ಡೆ ತೋಡುನು.ಸುರುಡ್ದು ಕಡೆ ಮುಟ್ಟಲಾ ನೀರ್ಡ್ ತೋಡುನು. ಗುವೆಲ್ ಸುರುಟ್ಟು ತೋಡುನು ಅತ್ತ್. ಗರ್ತ್ ಗರ್ತ್ ನೀರ್ ತಿಕ್ಕಿ ಬೊಕ್ಕ ನೀರ್ ಬಚ್ಚದ್ ಆಜದ್ ತೋಡುನು.ಉಗ್ಗು+ ಅಲ+ಇಲ್=ಉಗ್ಗೆಲ್ ಆಂಡ್.ಅಂಚೆನೆ ಗುವೆ + ಅಲ +ಇಲ್ =ಗುವೆಲ್ ಆಂಡ್.ಮುಲ್ಪ ಇಲ್ ಪಂಡ “ಇಲ್ಲ್” ಅತ್ತುಡ ಉಗ್ಗೆದ ಗುವೆದ ಉಲಾಯಿದ ಜಾಗೆ.
(ಮನ್ನುದ ಊಜೆ. ಉಲಾಯಿ ನೀರ್ ಉಂಡು)
ಉಜೆಪಟ್ಟ್ ಅತ್ತುಡ ಉಜೆಪತ್ತ್: ಆನಿ ಉಜೆ ಮನ್ನುದ ಉಲಾಯಿ ನೀರುಂಡು.ಅವು ಊಜೆಡ್(ಹೂಜೆ)ದಿಂಜದಿ ನೀರ್ದ ಲೆಕೊ.ಅವು ಊಜೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು.ಅಲ್ಪ ನೆಲ ಉಬ್ಬೊಂದು ಉಗ್ಗೊಂದು ಉರ್ಕೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪಿ ಇಸಯೊ ತುಲುವ ಮೂಲ ಜನಕುಲೆಗ್ ತೆರಿದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು.ಅಂಚ ಅಲ್ಪ ಉಗ್ಗೆಲ್ ತೋಡುದೆರ್.
ಐ.ಗೋವಿಂದ ಭಂಡಾರಿ, ಕಾರ್ಲ.
( ನಿವೃತ್ತ ವಿಜಯಾಬ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್)
